ABD Federal Soruşturma Bürosu (FBI), Pazar günü Donald Trump’ın “suikast girişimi gibi görünen bir olay” yaşadığını açıkladı. Eski ABD Başkanı Florida’da golf oynarken, yakınında silahlı biri tespit edildi. Olayla ilgili gözaltına alınan Ryan Wesley Routh’a Pazartesi günü çıkarıldığı mahkemede iki suçlama yöneltildi.
Ukrayna destekçisi olduğu ortaya çıkan ve daha önce Kiev’e giden Ryan Routh, Florida’da çıkarıldığı mahkemede silah kullanmakla suçlandı.
Mahkeme dosyasına giren cep telefonu kayıtları, Routh’un 12 saat boyunca golf sahasının ağaçlık bölgesinde saklandığını gösteriyor.
Daha önce de iki suçtan mahkumiyet aldığı mahkeme dosyasına giren bilgiler arasında.
10 dakikan az süren duruşmada Routh’a, hüküm giymiş bir suçlu olarak ateşli silah bulundurmak ve seri numarası silinmiş bir ateşli silah bulundurmak şeklinde iki suçlama yöneltildi.
Routh’un ilk suçlamadan hüküm giymesi halinde 15 yıla kadar, ikinci suçlamadan ise 5 yıl hapis cezasına çarptırılabileceği belirtiliyor.
Routh Aralık 2002’de, North Carolina eyaletinde kitlesel ölüm ve imha silahı bulundurmaktan mahkum edildi. O dönem yayımlanan haberlere göre bu tam otomatik bir makineli tüfekti.
Mart 2010’da, yine North Carolina’da birden fazla çalıntı mal bulundurma suçundan mahkum edildi.
Soruşturma genişledikçe Routh’a başka suçlar da yöneltilmesi olası.
Palm Beach County eyalet savcısı Dave Aronberg, şüpheli Trump’a ateş açmamış olsa da suikast girişimi suçlamasıyla karşı karşıya kalabileceğini ve “uzun süre hapis yatabileceğini” söylüyor.
Eski ABD Başkanı ve Cumhuriyetçi Parti’nin başkan adayı Trump iki ay önce Pennsylvania’daki bir mitingindeki saldırıda yaralanmış, bir destekçisi de ölmüştü.
15 Eylül’de gerçekleşen ve FBI’ın “suikast girişimi gibi görünen” diyerek değerlendirdiği olayla ilgili soruşturma sürüyor. Trump olayda yara almadı.
Olayla ilgili şimdiye kadar bilinenler şunlar:
Şüpheli nasıl tespit edildi?
Yerel saatle 13.30’da bölgede silah sesleri duyulduğu ihbarı yapılmıştı. Seçim kampanyasını yürüten ekibi de Trump golf sahasında olduğu sırada, “yakınlarında” silah sesleri duyulduğunu ve durumunun iyi olduğunu söylemişti.
Olayla ilgili bölgedeki güvenlik birimleri, FBI ve Gizli Servis bir basın toplantısı düzenledi.
Gizli Servis, Trump’ın golf sahasındayken, sorumlu ajanlarının, bir ucu çalılıklardan dışarı çıkmış bir tüfek gördüğünü ve hızla buraya ateş açtığını açıkladı.
Federal yetkililerin aktardığı cep telefonu kayıtlarına göre, şüpheli yaklaşık 12 saattir çitin halka açık tarafında gizleniyordu.
Şüphelinin görüldüğü çalılıktan dürbünlü bir AK-47 tipi tüfek, iki sırt çantası ve bir GoPro kamera ele geçirildi.
Yerel güvenlik birimleri Trump’ın, o sırada silahlı adamdan yaklaşık 250-550 metre uzağında olduğunu söyledi.
Gizli Servis’in silahı görür görmez müdahale etmesiyle ilgili Bölge Şerifi Ric Bradshaw, “Gizli Servis tam olarak yapılması gerekeni yaptı” dedi.
Olay yerinden siyah bir Nissan ile kaçan şüpheli, görgü tanıklarının yardımıyla bulundu ve gözaltına alındı.
Şüphelinin olay sırasında ateş etmediği kaydedildi.
Şüpheli kim?
Ryan Wesley Routh isimli şüphelinin geçmişine dair detaylar yavaş yavaş ortaya çıkıyor.
ABD medyasına konuşan Routh’un oğlu Oran, onu “sevgi dolu ve şefkatli bir baba” olarak tanımladı.
CNN’e yaptığı açıklamada, Florida’da yaşananlardan haberdar olmadığını ancak yaşananların “abartıldığını” umduğunu söyledi. Onun şiddet içeren bir olaya karışmasını beklemediğini ekledi.
BBC Doğrulama ekibi bu isimle eşleşen sosyal medya profilleri buldu. Bunlar Routh’un yabancı savaşçıların Rus güçlerine karşı savaşmak için Ukrayna’ya gitmesini istediğini gösteriyor.
Profilinde ayrıca Filistin yanlısı, Tayvan yanlısı ve Çin karşıtı mesajlar da var. Bunlar arasında “biyolojik savaşı” iddiaları ve Covid-19 virüsüne “saldırı” olarak atıfta bulunulması da yer alıyor.
2023’te New York Times gazetesine konuşan 58 yaşındaki Routh, Ukrayna’ya destek konusunda tutkulu açıklamalar yapmıştı. Routh, Taliban’dan kaçan Afgan askerlerini askere almaya çalıştığını söylemişti.
Yakın bir zamanda işe alım sürecine dahil olduğuna dair paylaşımlar yaptığı da görülüyor. Temmuz ayında Facebook’ta, “Askerler, lütfen beni aramayın. Hala Ukrayna’nın Afgan askerlerini kabul etmesini sağlamaya çalışıyoruz ve önümüzdeki aylarda bazı cevaplar almayı umuyoruz… Lütfen sabırlı olun” şeklinde bir paylaşımı var.
Mahkeme dosyasına göre, Ryan Routh 2002 ile 2010 yıllarında North Carolina eyaletinde iki suçtan mahkumiyet aldı.
‘Ukrayna’ya asker göndermeye aşırı odaklanmıştı’
Rus televizyon kanalları da bu sabah, şüpheli Ryan Routh’un Ukrayna’nın ateşli bir destekçisi olduğu ve 2022’de Kiev’i ziyaret ettiği yönündeki ABD haberlerini güçlendidi.
Rossiya 1, “Aktif olarak Ukrayna’yı destekliyor, daha önce Kiev’e seyahat etti ve paralı askerleri [Ukrayna’da savaşmak üzere] işe almaya çalıştı” derken Rossiya 24, Routh’u “Zelensky rejiminin” destekçisi ve “ateşli şekilde paralı asker işe alan” biri olarak niteledi.
NTV, Routh’un “Ukrayna’daki çatışmaya takıntılı olduğunu ve kendisinin de ulusalcı birliklere katılmak istediğini” söyledi.
Önde gelen askeri blog yazarı Boris Rozhin (Albaycassad), Telegram’da Routh’un “Nazi Ukrayna’sının büyük bir hayranı” olduğunu söyledi.
Kısa süre öncesine kadar Ukrayna’da bulunan bir insani yardım görevlisi de BBC’ye, Haziran 2022’de Kiev’de Ryan Wesley Routh ile birkaç kez karşılaştığını anlattı.
Phoenix yardım projesi için çalışan gönüllü Chris Lutz, “Ryan ile birkaç kez şahsen görüştüm… İngilizce konuşan herkesle iletişim kurmaya çalışıyordu. Her yerde görebileceğiniz bir adamdı” diyor.
Routh’un yerel olarak askere alımlarla bilindiğini, asıl amacının yabancıları Ukrayna için savaşmaya getirmek olduğunu ekliyor.
“Ona deli diyemem. Sadece aşırı odaklanmıştı. Ukrayna’ya yardım etmek için elinden geleni yapıyordu. Ancak sağlıksız bir seviyeye geliyordu… Ayrıca Ukrayna’nın uluslararası lejyonuna asker toplamak için hiçbir hakkı veya yetkisi yoktu. Bu bir karmaşaydı.”
Lutz, onun yabancı gönüllü savaşçıları askere alma konusunda kendisinden yardım istediğini de sözlerine ekledi.
“Afganları Ukrayna’ya nasıl sokabileceği konusunda tavsiye istedi. Ancak Ukrayna hukuk sistemi hakkında hiçbir deneyimim yoktu, bu yüzden talebi reddettim. Binlerce Afgan savaşçıyı getirebileceğini söylediğinde şüphelenmeye başladım.”
Trump’a ne oldu?
Donald Trump, yazılı açıklamasında, “Yakınımda silah sesleri duydum ancak söylentiler kontrolden çıkmadan önce şunu duymanızı istedim: Güvendeyim ve iyiyim!” ifadelerini kullandı.
Trump mesajında, “hiçbir şeyin kendisini yavaşlatamayacağını” ve “asla teslim olmayacağını” da belirtti.
ABD Başkanı Joe Biden konuyla ilgili açıklamasında, eski başkanın zarar görmemiş olmasından memnuniyet duyduğunu söyledi ve Gizli Servis’in Trump’ı korumak için gerekli tüm kaynağa erişimini sağlama talimatı verdiğini belirtti.
Kasım ayındaki başkanlık seçiminde Trump’a karşı yarışan ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti adayı Kamala Harris, X hesabından yaptığı açıklamada, “Eski başkan Trump ve Florida’daki mülkü yakınlarında silah sesleri duyulduğuna dair haberler aldım, güvende olduğuna sevindim. Şiddetin Amerika’da yeri yoktur” dedi.
Donald Trump Fox News’a yaptığı açıklamada muhtemel saldırı girişiminden Joe Biden ve Kamala Harris’in kendisine yönelik “söylemlerini” sorumlu tuttu.
Trump şüpheli hakkında, “Biden ve Harris’in söylemlerine inandı ve buna göre hareket etti” dedi. “Onların söylemleri bana ateş açılmasına neden oluyor, oysa ülkeyi kurtaracak olan benim, ülkeyi hem içeriden hem dışarıdan mahvedenler onlar.”
Trump, Biden ve Harris’in geçmişte kendisini “demokrasiye tehdit” olarak gösterdiğini söyledi.
Trump’a 13 Temmuz’da Pennsylvania eyaletinde yaptığı seçim mitingi sırasında bir suikast girişimi düzenlenmişti.
FBI olay yerinde öldürülen şüphelinin 20 yaşındaki Thomas Matthew Crooks olduğunu ancak motivasyonunun bilinmediğini açıklamıştı.
Olay sırasında Trump’ı izleyen bir kişi ölmüş ve iki kişi de yaralanmıştı.
